گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران چیست؟
همانطور که میدانیم رعایت کردن ایمنی در محیط کار بسیار مهم و حیاتی است، اما اینکه برای رعایت ایمنی به چه تجهیزات و مدارکی نیاز داریم نیز موضوع بسیار مهمی به شمار میآید.
گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران گواهینامهای است که از سوی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برای پیمانکاران واجد شرایط صادر میشود.
گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری به عبارتی مشابه و کوچک شده استاندارد بینالمللی HSE (ایمنی، سلامت و محیط زیست) میباشد که شرکتهای با رعایت الزامات آن گواهینامه مذکور را دریافت میکنند.
براساس قوانین و مقررات در آئیننامهی ایمنی امور پیمانکاری مقرر شده است که تمامی کارفرمایان، باید قبل از هرگونه عقد قرارداد پیمانکاری با پیمانکاران خود اعم از حقیقی و حقوقی این گواهینامه را ازایشان درخواست نمایند. به این معنا که پیمانکاران موظفاند جهت شرکت در مناقصات، گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی خود را به کارفرما ارائه دهند.
دستورالعملی در تاریخ 1388/12/03 توسط شورایعالی حفاظت فنی تدوین گردید و از تاریخ 1398/03/05 تصویب و الزام گردید.
گواهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران نشان دهنده میزان اعتبار و آشنایی آنها با قوانین و اصول ایمنی و اجرایی میباشد. کلیه کارفرمایان، پیمانکاران و همچنین اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند با گذراندن دورههای آموزشی نسبت به دریافت صلاحیت ایمنی پیمانکاران اقدام نمایند.
این گواهینامه پس از طی مراحلی ازجمله آموزش کارفرمایان، آموزش کارگران، اخذ گواهینامههای مربوطه و درنهایت با تأیید ایمنی فرایند آنها در بازرسی، توسط کمیته تشخیص صلاحیت اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مربوطه برای پیمانکار صادر میشود.
بر اساس الحاقیه بند (ج) ماده (۱۲) قانون برگزاری مناقصات مصوب هیئت وزیران به تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۵ (تصویر زیر) تمامی کارفرمایان الزام دارند قبل از هرگونه عقد قرارداد پیمانکاری با پیمانکاران خود این گواهینامه را ازایشان درخواست نماید.
مراحل کلی تشکیل پرونده به شرح ذیل است:
۱- ثبت نام اینترنتی در سامانه اخذ گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران سراسر کشور
۲- ارایه فیزیکی مدارک به مراجع ذی صلاح
۳- ارسال پرونده به اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی و بازرسی از محل پیمان و در انتها صدور گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی با اعتبار ۲ ساله
اهداف دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری:
• تعریف الزامات ایمنی (که باید توسط پیمانکار در محیطهای کار رعایت گردد)
• تدوین استراتژی برای مدیریت پیشگیرانه ایمنی پیمانکاری
• توجه به دستورالعملهای ایمنی و مقررات در فعالیتهای پیمانکاری
• شناسایی عوامل زیانآور و حذف و مدیریت آنها
• ایمنسازی محیط کار و کاهش حوادث جانی و کالی در کار
نکات قابل توجه در اخذ گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری:
داشتن مجوز کار ( صلاحیت اداره کار ) یا گرید ( رتبه یا صلاحیت پیمانکاری ) برای تشکیل پرونده گواهی نامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران الزامی میباشد.
بدین مفهوم که یکی از این مدارک برای تشکیل پرونده تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران نیاز است و سازمان درصورت عدم داشتن مجوز کار یا گرید باید ابتدا جهت دریافت گواهی صلاحیت اداره کار ( مجوز کار ) یا صلاحیت پیمانکاری ( گرید یا رتبه ) اقدام نماید.
مزایای دریافت صلاحیت ایمنی پیمانکاران:
• امکان موفقیت در مناقصات افزایش خواهد یافت.
• کارفرمایان با پیمانکارانی قرارداد میبندند که دارای این گواهینامه استاندارد باشند.
• میزان امنیت در محیط کاری افزایش مییابد.
• میزان و درجه استاندارد سازهها افزایش خواهد یافت.
• میزان اعتبار یک شرکت افزایش یافته و این گواهینامه نشان دهنده توان اجرایی و فنی شرکت مورد نظر خواهد بود.
با دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی، شرکت شما همواره یک پله بالاتر از رقبای خود قرار دارد و رتبه شرکت در صدر قرار میگیرد.
نکات مهم در دریافت صلاحیت ایمنی:
برای دریافت قطعی و صد در صدی گواهینامه صلاحیت ایمنی، متقاضی میبایست با نکات و جزئیات کوچک مربوط به آن آشنا باشد. از جمله مهمترین نکات مربوط به اخذ صلاحیت ایمنی برای پیمانکاران در زیر آمده است:
• به جهت دریافت رای مثبت از بازرسین مربوطه پیمانکار میبایست تمامی امور ایمنی را در محل اجرایی پروژه رعایت کند.
• شرکت متقاضی باید در دورههای آموزش ایمنی کارفرمایان شرکت نماید. (یک نفر مدیرعامل یا یکی از اعضا هیئت مدیره کافی میباشد.)
• طبق لیست بیمه شرکت متقاضی، تمام پرسنل باید در دورههای آموزش ایمنی کارگری شرکت نماید.
• اگر شخص یا شرکت متقاضی در روند دریافت گواهی صلاحیت ایمنی، پروژهای در دست اجرا نداشته باشد به او گواهینامه موقت تعلق میگیرد. پس از ارائه مدارک پروژه میتواند نسبت به گواهی دائمی اقدام کند.
• اعتبار صلاحیت ایمنی برای پیمانکاران به مدت ۲ سال میباشد.
با دریافت گواهینامه ایمنی پیمانکاری میزان امنیت و ایمنی در محیط کار افزایش مییابد. شخص یا شرکتی که دارای این گواهینامه است رتبه بالاتری نسبت به سایرین داشته و میتواند در شرایط بحرانی مدیریت کاملتری داشته باشد.
در چه صورتی نمیتوانیم اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نماییم:
موضوعات بیشماری وجود دارد تا شرکتها نتوانند توسط اداره کار استانها موفق به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی شوند. ما در زیر به بررسی مواردی که طی تجربه چندین ساله پیش آمده میپردازیم:
• عدم ارائه پیش نیاز گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاری:
متقاضیان جهت دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار باید پیش نیازی داشته باشند. یک مثال خیلی ساده برای شما. تأیید صلاحیت ایمنی اداره کار همانند مدرک کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) است. پس بنابراین اگر تقاضای دریافت مدرک کارشناسی ارشد دارید باید مدرک کارشناسی (لیسانس) خود را ارائه دهید.
خوب شما نیاز به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار دارید. بنابراین باید گواهینامه صلاحیت پیمانکاری (رتبه/گرید) یا گواهینامه تأیید صلاحیت پیمانکاری را ارائه دهید.
شرکتهای پیمانکاری با توجه به حوزه فعالیتی که دارند باید توسط سازمان برنامه و بودجه یا اداره کار احراز صلاحیت برای انجام کار شده باشند. شرکتهایی که توسط سازمان برنامه و بودجه (ساجات) احراز صلاحیت میشوند، شرکتهای فنی مهندسی هستند که میتوانند گواهینامه صلاحیت پیمانکاری (رتبه) دریافت کنند.
شرکتهای خدماتی باید توسط اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی احراز صلاحیت شوند و گواهینامه تأیید صلاحیت پیمانکاری شرکتهای خدماتی دریافت کنند.
بنابراین بیشترین مسألهای که باعث میشود شرکتها نتوانند اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نمایند، عدم ارائه پیش نیاز است. یک نکته بسیار مهم وجود دارد. اگر شما یک شرکت تولیدکننده صنعتی هستید یا امور مربوط به بهرهبرداری یا مونتاژ را انجام میدهید، چنانچه توسط وزارت صمت گواهینامه بهرهبرداری و مونتاژ داشته باشید، با همون مدرک میتوانید بدون نیاز به پیش نیاز اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نمایید.
• شرکتهایی که دفتر مرکزی ندارند:
برخی از شرکتها فقط و به صورت ثبتی اقدام به ثبت شرکت کردهاند و فاقد دفتر مرکزی هستند. این شرکتها را به نام شرکتهای کاغذی اسم میبرند. این شرکتها نمیتوانند اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نمایند.
• شرکتهایی که پیمان فعال ندارند:
پیمانکارانی که پیمان فعال یا کارگاه فعالی ندارند نمیتوانند اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نمایند. دقت داشته باشید بخاطر اینکه برای صدور گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاری، اداره کار پیمان فعال متقاضیان را بازرسی میکند، بنابراین حتماً باید پیمان فعال داشته باشید.
چنانچه پیمان فعال ندارید و در صورت ارائه کلیه مدارک درخواستی به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی، شما میتوانید از اداره کار استان خود یک نامه موقت دوماهه جهت حضور در مناقصه دریافت کنید. نامه موقت دوماهه فقط برای شرکتهایی صادر میشود که کلیه مدارک درخواستی را توسط دفتر انجمن بارگذاری کرده باشند، پرونده به اداره کار ارسال شده باشد و متقاضی فاقد پیمان فعال برای معرفی به اداره کار باشد.
• شرکتهایی که احراز هویت انجام نداده باشند:
شرکتها و پیمانکارانی که به دلیل عدم دسترسی مدیرعامل به شماره تلفن همراه یا موارد دیگر نتوانند مدیرعامل، اعضاء هیئت مدیره یا کارمندان خود را احراز هویت کنند، نمیتوانند اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی اداره کار نمایند.
و در نهایت سؤال متداول در خصوص اخذ گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری:
بسیاری از شرکتها این سؤال را میپرسند که آیا گواهینامه HSE همان گواهینامه سلامت ایمنی پیمانکاری است یا خیر؟
جواب ساده است الزامات گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری بخشی از الزامات HSE بوده و جزئی از سیستم HSE محسوب میشود اما پیمانکاران توجه داشته باشند که گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری بر خلاف گواهینامه HSE حتماً باید از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر شود. که در صورتی که پیماکاران آموزشهای لازم (آموزش دورههای ایمنی و بهداشت کار در عملیات پیمانکاری ویژه کارفرمایان و آموزش دورههای ایمنی و بهداشت کار در عملیات پیمانکاری ویژه کارگران) را طی کنند و مدارک را کامل نمایند میتوانند گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاران را دریافت نمایند.