وظایف کارفرما در حفاظت از نیروی انسانی و منابع مالی کشور

حوادث ناشی از کار، شامل اتفاقات و حوادثی است که به صورت غیرقابل پیش‌بینی و در زمان انجام وظایف نیرو‌ها در محیط کاری تحت تأثیر عوامل داخلی یا خارجی برای آن‌ها پیش می‌آید که افراد را دچار آسیب‌هایی مانند فوت، نقص عضو، غیبت بیش از سه روز از محل کار و… می‌کنند.

به عبارتی می‌توان اینگونه بیان کرد که طبق قانون کار تأمین اجتماعی، هرگاه فرد بیمه شده در محل کارگاه یا خارج از آن (به دستور کارفرما در حال ماموریت) دچار حادثه‌ای شود، طبق قانون حوادث ناشی از کار به حساب می‌آید.

همانطور که بر اساس قانون کار کشور کارفرمایان از حق قانونی به استخدام درآوردن نیروی کار و استفاده از منابع انسانی و مالی کشور برخوردار می‌باشند، در قبال این امر مسئولیت حفاظت از آن‌ها را در برابر مخاطرات ایمنی و بهداشتی ناشی از کار را نیز دارند، ماده ۸۵ قانون کار در این مورد بیان می‌کند:

ماده ۸۵: برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (‌جهت تأمین حفاظت‌فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (‌جهت جلوگیری از بیماری حرفه‌ای و تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین می‌شود، برای‌کلیه کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.

به ماده ۸۵ این قانون کار ملاحضه کنید، برای ایفای مسئولیت صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور دو نهاد قانونی وظیفه تدوین دستور العمل‌ها را دارند:

• شورای عالی حفاظت فنی:
شورای ده نفره مرکب از وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که رئیس شورا خواهد بود، معاون وزارت صنایع، معاون وزارت صنایع سنگین، معاون وزارت کشاورزی، معاون وزارت نفت، معاون وزارت معادن و فلزات، معاون وزارت جهاد سازندگی، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دو نفر از استادان باتجربه دانشگاه در رشته‌های فنی، دو نفر از مدیران صنایع، دو نفر از نمایندگان کارگران

• وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
وزارتخانه‌ای است که با هدف فراهم آوردن موجبات تأمین بهداشت و درمان کلیه افراد کشور از طریق تعمیم و گسترش خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی کشور، ایجاد شده است.
دستورالعمل‌های تدوین شده برای ایمنی محیط کار توسط شورای عالی حفاظت فنی تصویب می‌گردد و توسط اداره کل بازرسی کار که زیر مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است مورد اجرا و نظارت قرار می‌گیرد.

در حقیقت شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار تنها نقش تدوین‌کننده این دستورالعمل‌ها را دارد، اما اجرا و نظارت و بازرسی از کارفرمایان و محیط‌های کاری وظیفه است که به عهده اداره بازرسی کار محول شده است. بنابراین کلیه کارفرمایان مشمول در قانون کار لازم است به واحد نیروی انسانی و واحد بهداشت و ایمنی محیط زیست خود پیاده‌سازی و اجرای این دستورالعمل‌ها را ابلاغ و الزام نمایند.

همانطور که در متن ماده ۸۵ این قانون ملاحظه می‌کنید، تدوین دستورالعمل‌های مربوط به بهداشت و سلامت محیط کار و پرسنل بر عهده وزارت بهداشت گذاشته شده است. مراکز سلامت محیط کار به عنوان زیر مجموعه معاونت بهداشتی وزارت خانه، مسئولیت تدوین این دستورالعمل‌ها و اجرا و نظارت و بازرسی محیط‌های کاری را دارد.

لذا در این بخش نیز کارفرمایان با هماهنگی مدیران منابع انسانی و واحد بهداشت، ایمنی و سلامت در سازمان خود لازم است دستور العمل‌های مرکز سلامت محیط کار را در سازمان و محیط کار خود اجرا و پیاده‌سازی نمایند.

وظایف مربوط به کارفرما در قانون حوادث ناشی از کار:

– ایمنی محیط کارگاه: بر اساس قانون کار، کارفرما باید محیط کار را به صورتی برای نیرو‌ها فراهم کند که از لحاظ ایمنی، تمام امکانات بهداشتی و حفاظتی برای آن‌ها فراهم باشد.
– استخدام نیروی مناسب: از وظایف کارفرما است که نیروی متخصص و باتجربه همان سمت را استخدام کند تا از وقوع حوادث و مشکلات احتمالی جلوگیری به عمل آید.
– آموزش درست: از آنجایی که بیشتر حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های ساختمانی و محیط‌های صنعتی رقم می‌خورد، کارفرما باید تمام تدابیر لازم و نحوه استفاده از دستگاه‌ها را بطور کامل به نیرو‌ها آموزش دهد و محیطی همراه با ایمنی بالا برای آن‌ها فراهم کند.
– نظارت دقیق: کارفرما وظیفه دارد بصورت مستقیم و یا از طریق مسئول فنی و هداشت خود، نظارت کامل روی نیرو‌ها داشته باشد و مطمئن شود که آن‌ها موارد ایمنی را در حین کار رعایت خواهند کرد.

انجام معاینات و آزمایشات شغلی و طب کار و تشکیل پرونده پزشکی برای پرسنل یکی دیگر از الزاماتی است که وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در این مورد برای کارفرمایان معین نموده است.

معاینات دوره‌ای بخشی از بهداشت کار است. انجام معاینات دوره‌ای کارگران، مزایای زیادی را در پی دارد از قبیل تشخیص زودرس بیماری‌های ناشی از کار، درمان به موقع، جلوگیری از بیماری، تغییر شغل، جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و…